Z prognozy przygotowanej przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą oraz agencję pracy Foreign Personnel Service wynika, że w 2020 roku do pracy w Polsce przyjedzie o około 20% mniej Ukraińców niż w poprzednich 12 miesiącach. Wynika to przede wszystkim z poprawiającej się sytuacji ekonomicznej na Ukrainie (na ten rok prognozuje się około 10% wzrost płac). Jednak polscy pracodawcy nie zamierzają, a wręcz nie mogą tak łatwo dać za wygraną – w końcu emigrantów z Ukrainy zatrudnia dziś co piąta firma nad Wisłą. Jak więc będzie wyglądać procedura zatrudnienia Ukraińca w Polsce w 2020 roku? Czy nastąpiły tutaj jakieś zmiany w przepisach?

Praca na mocy oświadczenia w Polsce

Aby móc legalnie podjąć pracę w Polsce, obywatel Ukrainy nie musi posiadać żadnego specjalnego zezwolenia. Od czerwca 2017 roku obowiązuje prawo, na mocy którego polscy pracodawcy mogą zatrudniać Ukraińców (oraz obywateli Armenii, Rosji, Białorusi, Gruzji i Mołdawii) w oparciu o oświadczenie.

Uwaga!

„Na oświadczenie” można pracować w Polsce tylko przez 6 miesięcy w okresie kolejnych 12 miesięcy.

Aby zatrudnić Ukraińca w takiej formule, pracodawca musi zawrzeć z nim umowę o pracę w formie pisemnej (przetłumaczoną na język ukraiński lub inny język ojczysty cudzoziemca) oraz poinformować o tym fakcie miejscowy urząd pracy. Wymagane jest również przeprowadzenie tzw. testu lokalnego rynku pracy. Chodzi o to, że pracodawca jest zobowiązany najpierw opublikować ofertę zatrudnienia w urzędzie pracy, a dopiero w przypadku braku chętnych ma prawo zaoferować stanowisko emigrantowi z Ukrainy.

Ważne! Za złożenie oświadczenia o zatrudnieniu Ukraińca pobierana jest opłata w wysokości 30 złotych. Ponosi ją pracodawca.

W tym miejscu warto wspomnieć o planowanym wydłużeniu okresu zatrudniania Ukraińców i obywateli wymienionych krajów w oparciu o oświadczenie do 12 miesięcy w ciągu kolejnych 18 miesięcy. Takie prawo miało zostać wprowadzone już w 2019 roku, ale na dzień pisania tego artykułu (styczeń 2020) nie doczekaliśmy się stosownej nowelizacji ustawy.

Praca sezonowa w Polsce

Jeszcze łatwiej jest zatrudnić Ukraińca w Polsce w 2020 roku, jeśli pracodawca potrzebuje tylko pracownika sezonowego. Wówczas obowiązuje uproszczona ścieżka zatrudnienia, wprowadzona w styczniu 2018 roku. Pracodawca nadal musi złożyć oświadczenie (i zapłacić 30 złotych), ale nie jest już wymagane przeprowadzenie testu lokalnego rynku pracy.

Ukrainiec (oraz obywatel Armenii, Rosji, Białorusi, Gruzji i Mołdawii) może wykonywać pracę sezonową w Polsce bez żadnego zezwolenia przez maksymalnie 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego. Dotyczy to prac wyłącznie w trzech sektorach:

  • Rolnictwie
  • Ogrodnictwie
  • Turystyce

Wszystkie formalności związane z zatrudnieniem Ukraińca, w tym sporządzenie umowy o pracę (przetłumaczonej na język ukraiński), zgłoszenie do ZUS oraz złożenie oświadczenia u właściwego starosty, spoczywają na pracodawcy.

praca w polsce 2020

Zezwolenie na pracę w Polsce

Zdecydowana większość Ukraińców podejmujących pracę w Polsce jest zatrudniania w oparciu o oświadczenie. Jednak w sytuacji, gdy pracodawca chce kontynuować współpracę z emigrantem, może we własnym zakresie wystąpić do wojewody z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę dla Ukraińca. Oczywiście może to również zrobić sam cudzoziemiec, składając wniosek o zezwolenie na pobyt i pracę w Polsce.

Ciekawostka

Około 85% wszystkich zezwoleń na pracę w Polsce jest wydawanych Ukraińcom.

Nie warto zwlekać ze złożeniem wniosku o zezwolenie na pracę, ponieważ procedura jego rozpatrywania może trwać nawet kilka miesięcy. Jeśli więc Ukrainiec z góry wie, że chce pracować w Polsce dłużej niż pół roku (lub 9 miesięcy w przypadku prac sezonowych), powinien od razu po przyjeździe nad Wisłę i znalezieniu zatrudnienia rozpocząć starania o zezwolenie.

Warto wiedzieć

Zezwolenie na pracę w Polsce jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata. Opłata, najczęściej ponoszona przez pracodawcę, wynosi od 50 do 200 złotych.

Umowa i zgłoszenie do ZUS w Polsce

Polski pracodawca może zatrudnić emigranta z Ukrainy w oparciu o dowolną dopuszczalną przepisami umowę, a więc:

  • Umowę na okres próbny;
  • Umowę na zastępstwo;
  • Umowę na czas określony;
  • Umowę na czas nieokreślony;
  • Umowę zlecenie;
  • Umowę o dzieło;
  • Umowę o pracę nakładczą;
  • Umowę o pomocy przy zbiorach;

Więcej o formach zatrudniania Ukraińców w Polsce piszemy w osobnym poradniku.

Bardzo ważne jest również to, że jeśli Ukrainiec został zatrudniony w oparciu o umowę o pracę lub umowę zlecenie, pracodawca ma obowiązek w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy zgłosić cudzoziemca do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w ZUS, a także odprowadzać za niego stosowne składki.

opieka medyczna w polsce

Na koniec wspomnijmy jeszcze, że każdy Ukrainiec przyjeżdżający do Polski w celach zarobkowych musi posiadać dokumenty, które uprawniają go do pobytu nad Wisłą – w tym paszport biometryczny (niezbędny do podjęcia pracy na oświadczenie). Pracodawca musi zrobić kopie tych dokumentów i przechowywać je w siedzibie firmy. Zatrudnianie „na czarno” lub bez dokumentów pobytowych jest surowo karane.

Przy okazji sprawdź, jakie dokumenty trzeba i warto wyrobić zaraz po lub tuż przed emigracją zarobkową do Polski.