Statutory Sick Pay – zasiłek chorobowy w UK w czasie koronawirusa

Sam wiesz, jak to w życiu bywa. Możesz być okazem zdrowia, rygorystycznie stosować się do zasad fit-life, a i tak nie jesteś w stanie wykluczyć ryzyka zachorowania. Na szczęście zdecydowana większość pracujących na Wyspach kwalifikuje się do otrzymywania Statutory Sick Pay, czyli zasiłku chorobowego w UK. Oczywiście istnieją konkretne warunki wypłacania tego świadczenia. Wszystkiego dowiesz się z naszego poradnika.

Aktualizacja: 27.04.2020, pierwsza publikacja: 12.09.2019

Uwaga!
Przedstawione stawki mogą się zmieniać w czasie – wpis ma charakter poradnikowy, ale przed podjęciem jakichkolwiek akcji należy zweryfikować aktualność zapisów oraz skonsultować się ze specjalistą, doradcą podatkowym lub lokalnym urzędem.

Komu przysługuje Statutory Sick Pay?

Z tej formy wsparcia może skorzystać każda osoba zatrudniona w oparciu o umowę o pracę, która spełnia poniższe warunki:

• Choruje przez co najmniej 4 dni z rzędu – wliczają się w to dni wolne od pracy;
• Osiąga średni dochód w wysokości co najmniej 120 funtów tygodniowo;
• Powiadomiła swojego pracodawcę o chorobie przed upływem terminu wskazanego w umowie lub – jeśli taki termin nie został określony – w ciągu 7 dni od zachorowania; Uwaga! Jeśli jesteś w grupie wysokiego ryzyka zachorowania na koronawirusa (COVID-19) i otrzymałeś list do NHS lub zalecenie od GP przed 16 kwietnia, to informację o tym musisz przekazać pracodawcy do 23 kwietnia.

Warto przy tym podkreślić, że prawo do pobierania zasiłku chorobowego mają również osoby zatrudnione przez agencję pracy, a nie tylko bezpośrednio przez brytyjskiego pracodawcę.

Kto nie dostanie zasiłku chorobowego w UK?

Statutory Sick Pay nie przysługuje osobom pobierającym zasiłek macierzyński w UK, a także tym, które wykorzystały już pełną pulę zasiłku, czyli pobierały go przez okres 28 tygodni (7 miesięcy) – jest to maksymalny czas, przez jaki pracodawca może wypłacać zasiłek choremu pracownikowi.

Osobny przypadek stanowią osoby nowozatrudnione, które dopiero co rozpoczęły swoją pierwszą pracę i nie przepracowały jeszcze wymaganych 8 tygodni. W takiej sytuacji wypłata Statutory Sick Pay jest uzależniona od uzgodnień z pracodawcą.

Statutory Sick Pay w czasie pandemii koronawirusa (COVID-19)

W związku z nietypową sytuacją, która aktualnie panuje na świecie, rząd Wielkiej Brytanii umożliwił pobieranie SSP przez osoby dotknięte chorobą COVID-19 lub skutkami obowiązkowej izolacji. 

Możesz otrzymać SSP jeśli:

a) jesteś narażony na wysokie ryzyko ciężkiej choroby wywołanej przez koronawirusa i z tego powodu nie możesz pracować. Co to znaczy? Jesteś w grupie ryzyka i otrzymałeś list od NHS lub wytyczne od swojego lekarza rodzinnego (GP) z zaleceniem pozostania w domu przez co najmniej 12 tygodni.

W tej sytuacji możesz zacząć otrzymywać SSP od 16 kwietnia 2020 r. za każdy dzień, który według zaleceń lekarza lub NHS musisz zostać w domu. Takie świadczenie możesz pobierać do 28 tygodni.

b) izolujesz się, ponieważ ty lub ktoś, z kim mieszkasz, ma objawy choroby wywołanej przez koronawirusa. 
Aby kwalifikować się do otrzymania SSP musisz przebywać w izolacji przez co najmniej 4 dni. Wypłatę SSP otrzymasz za każdy dzień w izolacji rozpoczętej 13 marca lub później.

Ważne! Jeśli zacząłeś się izolować przed 13 marca, możesz otrzymać SSP od czwartego dnia choroby – jeśli faktycznie miałeś objawy koronawirusa.

Zachęcam do śledzenia na bieżąco strony www.gov.uk, ponieważ sytuacja związana ze skutkami COVID-19 ciągle się zmienia.

Ile wynosi zasiłek chorobowy w Wielkiej Brytanii?

Zgodnie z aktualnymi przepisami (2020 rok) stawka zasiłku chorobowego w UK wynosi 95,85 funta tygodniowo (źródło). Pracodawca nie może wypłacać choremu pracownikowi mniej, ale może zaproponować mu wyższy zasiłek – w wielu firmach obowiązują dodatkowe programy ochronne, które gwarantują wyższą wypłatę świadczenia chorobowego.

Jak już wspomnieliśmy, zasiłek może być wypłacany przez maksymalnie 28 tygodni. Po tym czasie, jeśli pracownik nadal jest chory i nie może wykonywać swoich obowiązków zawodowych, pod swoje skrzydła weźmie go brytyjski rząd, który oferuje szereg innych programów wsparcia (o kilku z nich przeczytasz pod koniec tego poradnika).

Ważne!

Wypłata SSP następuje tylko za czwarty i każdy kolejny dzień chorobowego. Wyjątek stanowią osoby, które pobierały już zasiłek w ciągu ostatnich 8 tygodni i „zaliczyły” tzw. okres oczekiwania (czyli właśnie trzy dni bez świadczenia).

Co ciekawe, brytyjskie prawo przewiduje możliwość otrzymywania kilku zasiłków chorobowych. Z takiej opcji mogą skorzystać osoby zatrudnione u więcej niż jednego pracodawcy – wówczas każdy z nich wypłaca SSP oddzielnie.

Jak jest wypłacany Statutory Sick Pay?

Nic się nie zmienia – zasiłek otrzymujesz w dokładnie takiej samej formie, jak standardowe wynagrodzenie za pracę, czyli co tydzień lub co miesiąc przelewem na konto. Pamiętaj oczywiście, że od podanej kwoty zasiłku zostanie potrącony podatek oraz składka na ubezpieczenie społeczne.

Powiązane okresy choroby a SSP

To bardzo ważny termin, z którym powinna się zapoznać każda osoba pracująca w UK. Za „powiązane okresy choroby” uznaje się kilkakrotne przerwy w pracy spowodowane chorobą. Są to okresy trwające co najmniej 4 dni i występujące w odstępie 8 tygodni lub mniej od siebie.

Dlaczego jest to takie ważne? Ponieważ jeśli często chorujesz, to musisz bardzo pilnować, aby nie przekroczyć łącznej serii okresów choroby wynoszącej 3 lata. Przykładowo: Jan Kowalski w ciągu ostatnich 4 lat pracy na Wyspach przebywał na zasiłku chorobowym łącznie przez 3 lata. W takiej sytuacji automatycznie traci prawo do Statutory Sick Pay.

Jak zgłosić pracodawcy chęć pobierania zasiłku chorobowego?

Tę kwestię powinna regulować umowa o pracę. Zwyczajowo przyjmuje się, że pracownik powinien powiadomić pracodawcę o co najmniej czterodniowej chorobie najpóźniej w ciągu 7 dni.

Jeśli absencja ma trwać nieprzerwanie minimum 7 dni (wliczając dni wolne od pracy), sporządza się tzw. notę chorobową, czyli zwolnienie lekarskie. Zwykle otrzymuje się je od lekarza rodzinnego lub szpitalnego. Od niedawna taki dokument mogą też wystawić inni pracownicy służby zdrowia (Allied Health Professionals), na przykład fizjoterapeuci, arteterapeuci (specjaliści leczący przez sztukę), technicy elektroradiolodzy, dietetycy, podolodzy czy terapeuci zajęciowi. W Anglii na liście AHP znajduje się czternaście zawodów (lista), w Walii jedenaście (lista), w Szkocji i Irlandii Północnej po dwanaście (lista i lista).

Koniec SSP

W sytuacji, gdy pracownik przebywa na zwolnieniu przez dłuższy czas i lada moment przekroczy limit 28 tygodni otrzymywania zasiłku, pracodawca ma obowiązek go o tym uprzedzić. W tym celu sporządza formularz SSP1 i przesyła go pracownikowi w ciągu 7 dni od zakończenia SSP (jeśli nastąpiło to nagle) lub przed początkiem 23. tygodnia, jeśli wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że zasiłek skończy się zanim pracownik wróci do zdrowia.

Ważne!

Pracodawca musi przekazać pracownikowi formularz SSP1 również wtedy, gdy ten w ogóle nie kwalifikuje się do otrzymywania zasiłku – musi to nastąpić w ciągu 7 dni od przerwania pracy w związku z chorobą.

Co zrobić, gdy skończy Ci się SSP lub nie masz prawa do zasiłku chorobowego?

W takiej sytuacji nadal możesz liczyć na różne formy wsparcia, tyle że rządowego. Twój pracodawca nie będzie mieć obowiązku wypłacania Ci jakiegokolwiek zasiłku, co nie oznacza, że zostaniesz bez środków do życia.

Jedną z najpopularniejszych form wsparcia osób długotrwale chorujących i niemogących wykonywać pracy zarobkowej jest Universal Credit. To forma zasiłku na pokrycie kosztów utrzymania, wypłacanego osobom osiągającym niskie dochody lub niemającym pracy. Zasiłek jest wypłacany co miesiąc lub – w niektórych przypadkach w Szkocji – dwa razy w miesiącu. Bardzo ważne jest jednak to, że nie mogą z niego skorzystać osoby pobierające ulgę podatkową na dziecko, zasiłek mieszkaniowy, JSA, ESA i Working Tax Credit.

Wysokość Universal Credit to maksymalnie 594,04 funta miesięcznie dla dwóch osób (powyżej 25 roku życia). Szczegółowe zasady udzielania takiego wsparcia zostały opisane na stronie rządowej.

Inną popularną formą pomocy osobom bez prawa do zasiłku chorobowego jest Employment and Support Allowance. To wsparcie finansowe jest udzielane typowo w sytuacji, gdy wnioskodawca nie może wykonywać pracy zarobkowej.

Uwaga!

Wnioskując o ESA spodziewaj się wezwania na komisję, która oceni Twoją rzekomą niezdolność do pracy.

Wysokość świadczenia ESA jest uzależniona od aktualnego dochodu wnioskodawcy, typu wsparcia, z jakiego zamierza skorzystać oraz od stopnia niepełnosprawności lub innych uwarunkowań uniemożliwiających podjęcie zatrudnienia.

W ciągu pierwszych 13 tygodni będzie to maksymalnie 74,35 funta tygodniowo (dla osób powyżej 25. roku życia), a później – po zakwalifikowaniu wnioskodawcy do konkretnej grupy – maksymalnie 113,55 funta tygodniowo. Po więcej szczegółów odsyłamy na stronę rządową.

Na koniec dodajmy, że jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości odnośnie swojego prawa do otrzymywania zasiłku chorobowego lub nie zgadzasz się z decyzją pracodawcy, możesz skorzystać ze wsparcia HMRC.