Pracodawca w UK nie wypłaca wynagrodzenia – co robić?

Nikt nie chciałby się znaleźć w takiej sytuacji, jednak doświadczył jej niejeden Polak pracujący na Wyspach Brytyjskich. Patologie zdarzają się wszędzie, również na tak dojrzałym rynku zatrudnienia, jak ten w UK. Gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia, robi to nieregularnie lub dokonuje dziwnych potrąceń, trzeba zareagować i zawalczyć o swoje prawa. Na szczęście w Wielkiej Brytanii z pomocą przyjdzie Ci kilka instytucji. Sprawdź, co należy zrobić w momencie, gdy pracodawca w UK nie wypłaca wynagrodzenia.

Pracodawca nie płaci – przykłady

Pracodawca nie ma prawa łamać postanowień umowy zawartej z pracownikiem, a w szczególności dokonywać jakichkolwiek nieustalonych potrąceń z wynagrodzenia. Jeśli taka sytuacja wystąpiła raz, to istnieje duże ryzyko, że powtórzy się w przyszłości. Dlatego skrupulatnie pilnuj swoich interesów i reaguj!

Przykłady nadużyć pracodawców w UK:

• pracodawca nie wypłacił Ci całego uzgodnionego wynagrodzenia;
• pracodawca w ogóle nie wypłacił Ci pensji;
• pracodawca spóźnił się z wypłatą wynagrodzenia;
• pracodawca wypłaca Ci wynagrodzenie wedle własnego widzimisię, nie trzymając się żadnych ustalonych terminów;
• pracodawca nie wypłacił Ci zasiłku chorobowego;
• pracodawca nie wypłacił Ci wynagrodzenia za okres urlopu wypoczynkowego lub bank holiday;
• pracodawca nie wypłacił Ci ustawowego zasiłku macierzyńskiego, ustawowego zasiłku wychowawczego lub ustawowego zasiłku adopcyjnego;
• pracodawca potrącił Ci z pensji kwotę za coś, co nie było z Tobą wcześniej ustalane – np. za obiady w firmowej stołówce czy użyczenie ubrania roboczego;

Bardzo ważne jest przy tym to, że nawet jeśli pracodawca dokonuje potrąceń uzgodnionych z pracownikiem, to i tak wypłacona pensja nie może być niższa od najniższego wynagrodzenia za pracę w UK (National Minimum Wage). Jedyny wyjątek stanowią potrącenia za zakwaterowanie (które też są jednak ograniczone przepisami).

Warto wiedzieć

Przypomnijmy, że w 2020 roku NMW (National Minimum Wage – płaca minimalna) w Wielkiej Brytanii wynosi 8,21 funta za godzinę dla osób powyżej 25. roku życia, 7,70 funta dla przedziału 21-24 lat oraz 6,15 funta dla osób w wieku od 18 do 20 lat. W 2021 roku będzie ona nieco wyższa.

Co zrobić gdy pracodawca nie chce zapłacić?

Raz jeszcze podkreślmy, że nie warto chować głowy w piasek i pokornie znosić, że pracodawca jawnie Cię oszukuje. Taka postawa niczemu nie służy, a wręcz zachęca nieuczciwego przedsiębiorcę do kontynuowania swojego procederu kosztem pracowników. Wiele osób zatrudnionych w UK boi się postawić nierzetelnemu pracodawcy, ponieważ słabo znają język angielski, nie chcą stracić źródła dochodów i dorobić się łatki „donosiciela”, co mogłoby im utrudnić znalezienie zatrudnienia w branży w przyszłości. To nie tak. Brytyjskie prawo pracy jest szczególnie wyczulone na wszelkie przejawy dyskryminacji, szykanowania oraz niewypłacania pensji. Oszukiwani pracownicy mają szerokie pole do działania w zakresie uporania się z taką sytuacją.

Pierwszym krokiem jest porozmawianie z pracodawcą. Otwarcie poinformuj przełożonego, że nie akceptujesz takiego traktowania i żądasz natychmiastowego wypłacenia pensji. Jeśli nieterminowe wypłaty są normą w tej firmie, to sugerujemy, abyś jak najszybciej poszukał sobie innego miejsca zatrudnienia – oczywiście po otrzymaniu wszystkich zaległości.

Jeśli pracodawca Cię ignoruje, poszukaj pomocy w powołanych do tego instytucjach. Pierwszą z nich jest HM Revenue and Customs, czyli HMRC. Jednym z jej zadań jest reagowanie na przypadki niewypłacania pracownikom pensji minimalnej. Jeśli tak jest z Tobą lub też masz inne problemy związane z wypłatą wynagrodzenia (np. pracodawca nie płaci Ci za nadgodziny), możesz skontaktować się bezpośrednio z infolinią National Minimum Wage Helpline.

W sytuacji, gdy obawiasz się zemsty pracodawcy i chcesz załatwić sprawę anonimowo, najlepszym adresem będzie Advisory, Conciliation and Arbitration Service, czyli ACAS. Jest to niezależna instytucja, która wspiera osoby pracujące w UK i pomaga im rozwiązywać trudne sytuacje, w tym spory z pracodawcami. Poradę możesz uzyskać anonimowo kontaktując się bezpośrednio z ACAS.

Bezpłatną i fachową pomoc osobom, które znajdują się w sporze z pracodawcą, oferuje również The Citizens Advice Bureau. Można się do niego zgłosić z dosłownie każdym problemem, również dotyczącym nieotrzymania wynagrodzenia lub zastosowaniem przez pracodawcę nieuprawnionych potrąceń. Na stronie głównej organizacji znajdziesz wyszukiwarkę najbliższych oddziałów Citizens Advice Bureau.

Sprawa ostatecznie może trafić do sądu pracy, czyli Employment Tribunal. Nie trzeba się tego obawiać – wymienione wyżej organizacje udzielą Ci niezbędnego wsparcia, a po wygraniu sprawy koszty sądowe poniesie nieuczciwy pracodawca.

Więcej o tym, jak walczyć o swoje prawa w miejscu zatrudnienia w UK przeczytasz w naszym poradniku.

Co pracodawca w UK może potrącić z wynagrodzenia?

Pisząc w dużym skrócie: wszystko to, o czym wiesz i na co się zgodziłeś. Jeśli np. w podpisanej przez Ciebie umowie o pracę jest informacja, że pracodawca zapewnia transport do firmy, ale potrąca z tego tytułu np. 20 funtów miesięcznie, to takie działanie jest zgodne z prawem.

Ponadto pracodawca może potrącać z wynagrodzenia pracownika:

• Podatek dochodowy oraz składkę na ubezpieczenie społeczne;
• Ratę pożyczki zakładowej;
• Ratę kredytu studenckiego;
• Składkę na rzecz związku zawodowego działającego w przedsiębiorstwie;
• Wszelkie opłaty z tytułu nakazów sądowych, np. za mandat karny czy alimenty;

Ważne!

Pracodawca musi przedstawić Ci tzw. payslip, na którym są wyszczególnione wszelkie potrącenia.

Kiedy pracodawca w UK może nie wypłacić pensji?

Taka opcja wchodzi w grę jedynie wtedy, gdy pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym, np. z powodu wyczerpania limitu urlopu wypoczynkowego. Inną sytuacją jest niezjawienie się w pracy bez usprawiedliwienia lub też ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych – chociażby przyjście do firmy pod wpływem alkoholu czy narkotyków.

Każdorazowo pracodawca musi jednak pisemnie uzasadnić przyczynę odmowy wypłaty wynagrodzenia. Jeśli pracownik nie zgadza się ze stanowiskiem pracodawcy, może dochodzić swoich praw przed sądem pracy (Employment Tribunal).