Obywatelstwo brytyjskie lub rezydentura dla Polaków – poradnik
Na Wyspach Brytyjskich mieszka już, według najnowszych szacunków, blisko 800 tysięcy Polaków. Wielu z nich zapuściło korzenie w UK, czego efektem jest lawinowy wzrost liczby wniosków o przyznanie brytyjskiego obywatelstwa. Brytyjczykami chce zostać ponad 6 tysięcy Polaków rocznie. Jak wygląda procedura? Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby otrzymać obywatelstwo brytyjskie? Może lepszym wyborem będzie prawo pobytu? Przeczytaj nasz poradnik.
Jak uzyskać obywatelstwo brytyjskie?
Aby móc w ogóle ubiegać się o przyznanie obywatelstwa brytyjskiego trzeba spełnić szereg warunków. Należy obowiązkowo:
- Mieć ukończone 18 lat
- Mieć czystą kartę, czyli nie być karanym za przestępstwo
- Być osobą zrównoważoną psychicznie, bez orzeczonej niepoczytalności
- Zamieszkiwać na terytorium UK przez co najmniej 5 lat od dnia złożenia wniosku
- Wyrazić wolę pozostania na terytorium UK
- Udowodnić, że nie przebywało się poza terytorium UK przez dłużej niż 450 dni w ciągu ostatnich 5 lat i nie dłużej niż 90 dni przez ostatni rok
- Posiadać status rezydenta UK przez okres ostatnich 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku
- Nie można podlegać ograniczeniom prawa imigracyjnego lub wizowego
- Potwierdzić znajomość języka angielskiego i zdać test z wiedzy o Zjednoczonym Królestwie
Warunków jest sporo, ale w przypadku Polaków mieszkających od lat w UK ich spełnienie nie jest szczególnie trudne.
Ile kosztuje brytyjskie obywatelstwo?
Procedura niestety jest kosztowna. Samo złożenie wniosku wiąże się z opłatą w wysokości aż 1163 funtów. Następnie trzeba jeszcze ponieść koszt testu Life in the UK. Za przystąpienie do egzaminu płaci się 50 funtów.
Jak potwierdzić znajomość języka angielskiego?
Najłatwiej jest po prostu przedstawić certyfikat – wymagana jest znajomość angielskiego na poziomie minimum B1. Taki certyfikat wystawiają szkoły językowe – musisz sprawdzić, czy jest on uznawany przez Home Office. W przypadku braku certyfikatu konieczne będzie zdanie egzaminu państwowego, który przeprowadzają akredytowane szkoły. Można także zapisać się na kurs i dopiero później zdać egzamin.
Test wiedzy o Wielkiej Brytanii
Test Life in the UK nie jest szczególnie trudny, ale mimo wszystko należy się do niego przygotować. W tym celu najlepiej jest kupić lub wypożyczyć podręcznik wydany przez Home Office. Egzamin składa się z 24 pytań – dotyczą różnych aspektów życia w UK. Na jego rozwiązanie będziesz mieć 45 minut. Do zaliczenia potrzebujesz 75% punktów.
Warto wiedzieć
Test jest przeprowadzany w języku angielskim. Przykładowe pytania to m. in.: jakie religie dominują w UK, ilu parlamentarzystów ma kraj oraz w którym roku kobiety w Wielkiej Brytanii uzyskały prawa wyborcze.
Obywatelstwo brytyjskie – procedura
Po zdaniu egzaminów i spełnieniu wszystkich wymagań można już ubiegać się o przyznanie brytyjskiego obywatelstwa. Najlepiej jest zrobić to przez National Checking Service, ponieważ w przypadku korzystania z tej usługi ryzyko odrzucenia wniosku wynosi tylko 2%. Usługa niestety kosztuje – trzeba zapłacić od 50 do 70 funtów za złożony wniosek. Wniosek możesz też sporządzić samodzielnie – znajdziesz go pod tym adresem.
Na tej samej stronie znajdziesz praktyczne podpowiedzi, jak wypełnić wniosek i nie popełnić prostych błędów, które spowodują jego odrzucenie. Jeszcze jedną metodą jest skorzystanie z usług pośrednika. Taki agent musi jednak posiadać licencję Office of Immigration Service Costumer.
Ceremonia odebrania obywatelstwa
Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem i Twój wniosek zostanie zaakceptowany, otrzymasz zaproszenie na ceremonię wręczenia Ci brytyjskiego obywatelstwa. Odbędzie się ona w lokalnym urzędzie. Trzeba za to zapłacić – stawka wynosi 80 funtów. Ważnym punktem ceremonii jest wypowiedzenie przysięgi oddania Jej Wysokości Królowej oraz lojalności wobec Zjednoczonego Królestwa.
Pamiętaj
Obecność jest obowiązkowa. Ceremonia musi nastąpić najpóźniej po 90 dniach od otrzymania zaproszenia.
Rezydentura w UK
Wiele osób, z przyczyn głównie patriotycznych, nie chce ubiegać się o brytyjskie obywatelstwo. W takiej sytuacji dobrym pomysłem będzie złożenie wniosku o zostanie rezydentem UK. Możliwości są dwie:
- Rezydentura tymczasowa
- Rezydentura stała
O rezydenturę tymczasową może ubiegać się każdy Polak – pod warunkiem, że przepracował w UK co najmniej 12 miesięcy. Po kolejnych 4 latach można natomiast złożyć wniosek o status rezydenta stałego. Pamiętaj, że procedura ta co jakiś czas się zmienia, najlepiej na bieżąco śledzić postęp negocjacji z Unią Europejską, a także zapisać się do biuletynu Home Office.
Pierwszym krokiem na drodze do zostania rezydentem tymczasowym jest wypełnienie formularza EEA1 i przesłanie go do urzędu. Koniecznie trzeba dołączyć dokument tożsamości oraz dokument potwierdzający zatrudnienie i 2 fotografie. Jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań, wniosek zostanie zaakceptowany i zostanie Ci przyznana karta rezydenta tymczasowego. Będzie ważna przez 5 lat. Dzięki temu dokumentowi będzie Ci znacznie łatwiej funkcjonować na brytyjskim rynku pracy.
Rezydentura stała będzie potrzebna przede wszystkim osobom, które planują ubiegać się o brytyjskie obywatelstwo. Taki dokument można uzyskać pod warunkiem mieszkania w UK od przynajmniej 5 lat. Należy wówczas złożyć wniosek, dołączyć do niego dokument tożsamości i 2 fotografie oraz ponieść opłatę w wysokości 65 funtów. Kiedyś dodatkowym wymogiem było przedstawienie zaświadczenia WRS, ale obecnie obowiązek ten został zniesiony.
Prawo stałego pobytu
Prawo stałego pobytu to dobre rozwiązanie dla Polaków, którzy nie chcą uzyskiwać statusu rezydenta czy wnioskować o obywatelstwo, ale potrzebują takiego zaświadczenia np. z przyczyn zawodowych. Prawo stałego pobytu daje również możliwość korzystania z leczenia w brytyjskich szpitalach i zwalnia z obowiązku zaliczenia Habitual Residence Test przez osoby, które ubiegają się o zasiłek. O dokument mogą się ubiegać wszystkie osoby, które mieszkają w UK od co najmniej 5 lat i są:
- Pracownikami
- Samozatrudnionymi
- Studentami dysponującymi środkami na utrzymanie
- Osobami posiadającymi własne środki finansowe
- Osobami poszukującymi pracy
- Członkami rodziny osoby, która należy do jednej z tych grup
Pamiętaj
W okresie tych 5 lat nie możesz mieć na koncie wyjazdu z UK na dłużej niż 6 miesięcy w ciągu roku. Usprawiedliwiona jest jedna nieobecność wynosząca 12 miesięcy, ale tylko z bardzo ważnego powodu (np. ciąża). Nie dotyczy to także osób, które odbywały przymusową służbę wojskową.
Do złożonego wniosku o przyznanie prawa stałego pobytu należy dołączyć dodatkowe dokumenty. Są to:
- Umowa najmu mieszkania
- Wyciąg bankowy
- Rachunki za energię i wodę
- Potwierdzenie zatrudnienia
- Potwierdzenie zarejestrowania się jako osoba bezrobotna (w przypadku osób poszukujących pracy)
- Potwierdzenie uczęszczania do szkoły lub przedszkola – dotyczy to oczywiście dzieci
Następnie wystarczy już tylko ponieść opłatę w wysokości 65 funtów. Przyznane prawo pobytu stałego nie jest ograniczone czasowo.
Jak widzisz jest kilka sposobów na sformalizowanie swojego pobytu w UK. Którą opcję wybierzesz?