Wrócić czy zostać? Coraz więcej Polaków mieszkających i pracujących na Wyspach Brytyjskich ma ten dylemat. Wątpliwości przybyło zwłaszcza po brexicie, który dość istotnie „namieszał” w życiu emigrantów. Czy jednak rzeczywiście jest to czas, w którym warto zacząć rozważać powrót z UK do Polski w 2021 roku? A może jednak nadal lepiej będzie zostać na emigracji, zwłaszcza pod kątem ekonomicznym? Analizujemy to w naszym artykule.

Wyniki badania EasySend

Część z Was wzięła udział w naszym badaniu, które przeprowadziliśmy w dniach od 14 października to 30 listopada 2020 roku. Z raportu „Polacy za granicą w 2020 roku” jasno wynika, że nie jesteście tacy przekonani do szybkiego powrotu do ojczyzny.

http://dev.easysend.pl/raport-polacy-za-granica-2020/

Aż 41,4% ankietowanych przyznało, że nie wie jeszcze, jak to będzie z tym ewentualnym powrotem – wszystko zależy od tego „jak potoczy się życie”. Z kolei 20,6% twardo odpowiedziało, że nie ma mowy o tym, aby się spakowali i przylecieli do ojczyzny na stałe. Powrót, ale dopiero w perspektywie kilku lat, poważnie rozważa 16,6% ankietowanych. 9% ma jasno sprecyzowany plan i chce wrócić do Polski w ciągu najbliższych 3 lat, natomiast 7,7% zamierza to zrobić do 12 miesięcy.

Jak widać wśród emigrantów najwięcej jest osób niezdecydowanych. I zupełnie się temu nie dziwimy. Na jednej szali kładziemy tęsknotę za rodziną, niepewność ekonomiczną związaną chociażby z niedawnym brexitem oraz zbliżającym się wielkim kryzysem gospodarczym, ale z drugiej Wielka Brytania wciąż jest dużo wygodniejszym miejscem do życia z uwagi na zarobki i benefity.

Jeśli sami tkwicie trochę między młotem a kowadłem, coraz częściej rozważacie powrót do kraju, ale  jednocześnie ta wizja Was lekko przeraża, to czytajcie dalej. Na końcu artykułu wymienimy najważniejsze zalety i wady pozostania na Wyspach oraz powrotu do Polski, co powinno Wam pomóc w podjęciu decyzji.

Dalsza praca w UK po brexicie: o czym trzeba pamiętać?

Cały proces brexitowy zakończył się wraz z nieszczęsnym rokiem 2020. Od 1 stycznia 2021 roku Wielka Brytania jest już w 100% poza Unią Europejską, co oczywiście nie pozostało bez wpływu na sytuację Polaków mieszkających i pracujących na Wyspach.

Przede wszystkim, aby móc nadal legalnie pracować w UK, należy sformalizować swój status. Są na to 3 sposoby:

1. Uzyskanie statusu osoby osiedlonej (settled status) – wszystkie potrzebne informacje znajdziecie na stronie rządowej https://www.gov.uk/settled-status-eu-citizens-families.
2. Uzyskanie tymczasowego statutu osoby osiedlonej (pre-settled status) – tutaj także odeślemy do najlepszego źródła informacji, czyli na podlinkowaną wyżej stronę rządową.
3. Uzyskanie brytyjskiego obywatelstwa – wcześniej warto sprawdzić, czy w ogóle macie na to szansę – https://www.gov.uk/british-citizenship.

Osoby, które mieszkały w UK przed 31 grudnia 2020 roku, mogą zalegalizować swój pobyt najpóźniej do 30 czerwca 2021 roku – czasu jest więc coraz mniej. Obowiązek ten dotyczy każdego, kto nie ma brytyjskiego obywatelstwa – w tym rezydentów.

Jeśli natomiast chodzi o osoby, które dopiero planują emigrację zarobkową do UK, to w ich przypadku konieczne będzie uzyskanie wizy. Uwaga! To bardzo kosztowna „przyjemność”. Za samo złożenie wniosku o wizę pracowniczą trzeba zapłacić od 610 do nawet 1408 funtów. Nie ma również gwarancji jej otrzymania, ponieważ obowiązuje system punktowy. Na decyzję czeka się do 1 miesiąca, natomiast po jej otrzymaniu można pracować w UK na takiej wizie przez 5 lat.

Wszystkie aktualne informacje na temat procesu uzyskiwania wiz pracowniczych w UK znajdziecie na stronie rządowej – https://www.gov.uk/browse/visas-immigration/work-visas.

Zarobki w UK vs zarobki w Polsce

To oczywiste, że główną motywacją do pozostania na obczyźnie są pieniądze. Wiadomo natomiast, że wśród polskich emigrantów w UK jest mnóstwo osób, które wyjechały z Polski 10-15 lat temu. Od tamtej pory poziom życia i zarobków nad Wisłą znacząco się podniósł. Czy zatem nadal obserwujemy tutaj przepaść pomiędzy oboma krajami?

Zacznijmy od płacy minimalnej. Ta w UK od kwietnia 2021 roku wynosi 8,91 funta za godzinę, czyli około 45 złotych po aktualnym kursie (5,13 PLN). W Polsce – 18,30 zł. Tak, tutaj jest przepaść.

Jeśli natomiast chodzi o przeciętne wynagrodzenie, to w UK – według agencji Jobted – wynosi ono 29 600 funtów rocznie, czyli 1950 funtów miesięcznie (nieco ponad 10 000 zł). W Polsce prognozuje się, że średnia płaca w sektorze przedsiębiorstw w 2021 roku wyniesie 5259 zł miesięcznie. Mediana, czyli bardziej wiarygodny wskaźnik (ponieważ obejmuje wszystkich zatrudnionych) jest dużo gorsza, ponieważ prognozuje się ją na poziomie 4260 zł brutto. Wciąż o wiele mniej niż w UK.

Patrząc więc tylko na zarobki trudno byłoby znaleźć sensowny powód do tego, aby wrócić do Polski z emigracji. Musimy jednak uwzględnić także koszty życia.

Ceny w UK vs ceny w Polsce

Tutaj posiłkujemy się danymi ze strony www.cenynaswiecie.pl, z których wynika, że standardowy koszyk zakupów w UK jest aż o 79% droższy niż w Polsce. Całe zestawienie pod tym linkiem – https://www.cenynaswiecie.pl/porownanie-cen-w-anglii-i-w-polsce,243,250/.

Kluczowy wpływ na koszty życia w danym kraju mają wydatki na mieszkanie. Większość Polaków w UK wynajmuje nieruchomości, co mocno obciąża budżet. Jak bardzo? Dane na ten temat prezentuje nam strona www.statista.com. Tak prezentuje się średni koszt wynajmu mieszkania w różnych regionach Wielkiej Brytanii:

• Londyn – 1556 funtów miesięcznie.
• Region południowo-wschodni – 1085 funtów miesięcznie.
• Region wschodniej Anglii – 983 funty miesięcznie.
• Region południowo-zachodni – 924 funty miesięcznie.
• Region północno-zachodni – 772 funty miesięcznie.
• West Midlands – 735 funtów miesięcznie.
• Szkocja – 687 funtów miesięcznie.
• Irlandia Północna – 651 funtów miesięcznie.
• Yorkshire & Humbershide – 682 funty miesięcznie.
• East Midlands – 694 funty miesięcznie.
• Walia – 679 funtów miesięcznie.
• Region północno-wschodni – 539 funtów miesięcznie.

W Polsce ceny wynajmu mieszkań w ostatnich latach bardzo dynamicznie rosły. Na koniec 2020 roku miesięczny koszt wynajmu mieszkania o powierzchni między 38 a 60 metrów kwadratowych przedstawiał się następująco (za www.totalmoney.pl):

• Warszawa – 2733 zł.
• Kraków – 2015 zł.
• Wrocław– 2103 zł.
• Poznań – 1797 zł.
• Szczecin – 1972 zł.
• Gdańsk – 2271 zł.
• Łódź – 1723 zł.

Jak widać po uwzględnieniu kosztów życia w Polsce i w UK różnice ekonomiczne pomiędzy oboma krajami nie są już tak duże. To powinno dać do myślenia szczególnie osobom, które mają specjalistyczne kompetencje zawodowe, np. pracują w IT – one w Polsce również mogą liczyć na bardzo wysokie zarobki i z ich punktu widzenia powrót do ojczyzny ma jak najbardziej sens.

Zostać w UK czy wrócić do Polski? 

Zgodnie z obietnicą czas na krótkie podsumowanie, w którym podzielimy się z Wami argumentami przemawiający za jedną, jak i drugą opcją. Zacznijmy od pozostania w Wielkiej Brytanii.

Zalety:

• nadal znacznie wyższe zarobki niż w Polsce, zwłaszcza w zawodach niewymagających specjalnych kwalifikacji czy w zawodach medycznych,
• bezpieczeństwo socjalne (UK to wzór państwa opiekuńczego),
• dużo wyższy poziom edukacji,
• nieporównywalnie lepszy dostęp do kultury,
• najgorsze (brexit, pandemia) już chyba za emigrantami.

Wady:

• różnice w poziomie życia między UK a Polską z roku na rok coraz mocniej się zacierają,
• wysokie koszty utrzymania, zwłaszcza wynajmu mieszkania,
• to wciąż jest obcy kraj,
• trudno przewidzieć długofalowe skutki brexitu,
• wyspiarskie położenie UK dało o sobie znać w okresie pandemii, kiedy mnóstwo osób miało problem z powrotem do ojczyzny lub do pracy w Zjednoczonym Królestwie.

Co z opcją powrotu do Polski?

Zalety:

• coraz wyższy poziom życia,
• znaczna poprawa w kwestiach socjalnych na przestrzeni ostatnich lat,
• wyraźnie niższe koszty utrzymania,
• jesteśmy u siebie,
• bliskość rodziny,
• dla wielu osób zaletą może być też monokulturowość Polski.

Wady:

• nadal bardzo duża różnica w zarobkach na niekorzyść Polski,
• wiele osób po latach życia w UK nie zaakceptuje dominujących w Polsce realiów światopoglądowych i kulturowych (np. kwestia aborcji, związków jednopłciowych etc.),
• gorszy dostęp do kultury.

A jak to wygląda z Waszej perspektywy? Rozważacie powrót do Polski, a może wprost przeciwnie – niedawno wyemigrowaliście do UK i zamierzacie zostać na Wyspach przez wiele lat? Zapraszamy do komentowania!